Program

SVEVN

Svevn kan tyde søvn eller det å sove; ein medvitslaus kviletilstand når ein søv.
Det kan og tyde slummer, det ein gjer rett før ein somnar.
På grensa mellom dag og natt, idet alt faller til ro.

Det seies at om du blir 75 år vil du bruka ein tredjedel av livet ditt på å sova.
Kva skjer når me søv? Kven er me når me ikkje er vakne, når me søv, draumer, kviler og slumrar? I svevn?

Ein skulle tru at forskarane visste alt om dette. Men nei, svevnen er og blir eit gåtefullt tema.

Me vil sjå på Svevn som myte og korleis det har inspirert komponistar og kunstnarar til alle tider.  

I Stormen av William Shakespeare seier Prospero:
"We are such stuff
As dreams are made on; and our little life
Is rounded with a sleep.
Vi er av samme stoff som drømmer veves av;
og vårt lille liv er omringet av søvn"

Det er framleis usikkert kva som skjer under svevnen som gjer den til ein livsnødvendigheit, men alle dyr som er blitt forska på, døyr når dei ikkje får sove. Rotter kan ikkje gå lenger enn ca. 14 dagar utan svevn. Det er blitt antatt at hjernen under svevn kvittar seg med skadelege restar av stoffskiftet og at skadde/svekka hjerneceller blir reparert og at dagens minner blir bearbeidd og anten lagra i hukommelsen eller «forkasta». Men dette er kun ideer og det blir forska videre på temaet.

I dag har me ein idé om at 7–8 timers svevn om natta er normalt. Forskarfunn tyder på at at dette er eit mønster av relativt ny dato. I mellomalderen hadde dei andre svevnmønster. Den første svevnperioden byrja eit par timar etter skumring og varte i fire timar. Så var de vakne i eit par timar, før dei sov fire timar til. Vakenperioden vart brukt til toalettbesøk, lesing, skriving, bønn, sex eller til og med nabobesøk.

Kanskje blir det nattkonsertar på Musikkfesten neste år? Soloppgangskonsert? Mozart ved Morgongry? Voggeviser og stev ved solnedgang?

"Han kunne ikkje hugse han nokon gong hadde vore noko anna. Kriblinga hadde byrja nærmast ein stad inni han, som om han vart vekt frå langvarig svevn og vart gjord medviten sitt eige tilvære. Kriblinga bevega seg vidare utover og i kring han. Det skar seg ut konturar og djupe riss som til slut braut han laus."
- Leander Djønne

Me veit alle korleis me får det etter ei natt eller fleire utan god nok svevn. Sentralt i kunstnarmyta er den kreative sjela som skaper best og mest i ein tilstand av mangel på svevn, insomnia. Men er mangel på svevn bra for kreativiteten?

Marcel Proust (1871-1922) skal ha skreve mesteparten av sitt meisterverk À la recherche du temps perdu (På sporet av den tapte tid) frå sjukesenga. Boken blir rekna som hans hovudverk og vart skrive for meir enn hundre år sidan. Med På sporet av den tapte tid ville Proust formidla opplevinga av tida som flyt avgarde, opplevd innanifrå eit menneske si psyke. Han ville skildre eit menneske sitt liv gjennom forvandlingar, eg-et som stadig endrar form etter som åra går. Han var også oppteken av privilegerte augneblink som tunnelar til innsikt:

«Da livet er som en eneste stor krise, kommer øyeblikk som gjør at du føler at alt er verdt det, at livet er godt å leve». Som dei gode minna me tek med oss frå livet. Dei står fram som store skattar som er verdt å kjempa seg igjennom kvardagen for.»

Festivalen neste år vil ha eit sterkt vokalfokus med nokre av skandinavias flottaste røyster.

Det vert mange konsertar i det intime formatet og me vil halde fram med å utforske nye konsertarenaer i Hardanger.  Ingen Hardanger Musikkfest utan sterke klassiske namn og eit sterkt folkemusikkfokus. Det blir festivalpoet eller forfattar og festivalkunstar.

Konsertar som berører og tek sikte på å halda deg vaken eller vekka deg om du har somna.

Velkomen til festival i 2020 og!